Zo, hè hè, poeh poeh, nou nou. Dit artikel over het leven van Coco Chanel staat al zo lang tussen m’n concepten, maar het werd nu eindelijk eens tijd om er wat mee te gaan doen! We hebben natuurlijk al twee artikelen gehad met Chanels ontwerpen als onderwerp. Om even je geheugen op te frissen: dit waren de Little Black Dress en Chanel no. 5. En nu is het dan hoog tijd om eens in het roerige leven van Coco Chanel te duiken! Je vous présente: Gabrielle Bonheur Chanel.
Chanel, de jonge jaren
Gabrielle Chanel werd op 19 augustus 1883 geboren in het Franse Saumur. Op haar twaalfde werd ze met twee zusjes en twee broertjes achtergelaten bij een weeshuis. Hier werden ze, geheel niet ok, gedwongen tot kinderarbeid. Een non leerde haar echter ook naaien! Deze skills gebruikte ze later om aan het werk te gaan bij een kleermaker in de buurt.
Haar bijnaam Coco kreeg ze toen ze rond haar 23e zong in een cabaret dat La Rotonde heet. Hier verdiende ze haar kost bij elkaar en het publiek doopte haar liefkozend Coco. En zoals we weten, is die bijnaam nooit meer verdwenen!
Een nieuw begin
Een jaar later, op haar 24e, werd Chanel de minnares van de rijke textielerfgenaam Étienne Balsan. Hij introduceerde haar in de “mondaine kringen” en hier bouwde ze verschillende vriendschappen op. In het huis van Balsan begon ze een hoedenatelier en al snel ontwierp ze hoeden voor veel van haar rijke BFF’s!
Aangezien dit allemaal plaatsvond in de eind 19e – begin 20e eeuw, was The Bro Code (uit HIMYM) nog niet uitgegeven. Dat bleek, want Gabrielle Chanel ging ervandoor met een goede vriend van Étienne Balsan, ene Arthur “Boy” Capel… Not cool! Met de hulp van Capel opende mademoiselle Chanel een “echte” hoedenwinkel op 27-jarige leeftijd. Niet veel later (drie jaar later om precies te zijn) opende ze kledingwinkels in elegante badplaatsen zoals Deauville en Biarritz – beide winkels werden gefinancierd door haar Artur “Boy”. Haar persoonlijke stijl viel meteen op, vooral haar gebruik van jersey katoen om kleding te maken. Rijke vrouwen met invloed zochten iets anders dan de veelvoorkomende korsetten van die tijd en ontvingen Chanels esthetiek met open armen!
31 Rue Cambon, Paris
In 1919, op haar 35e, opende Coco Chanel de deuren van haar couturehuis in de Parijse Rue Cambon. Op nummer 31. Trente-et-un. En tot op de dag van vandaag is hier het modehuis Chanel gestationeerd! Drie jaar later introduceerde ze hét parfum der parfums: Chanel no.5. Dit zorgde in alle jaren daarna voor haar financiële basis, zó succesvol was (en is) het.
Op haar veertigste – het leven van Coco Chanel is nog niet eens halverwege – ontmoette ze de Duke of Westminster. Voor de langzame rekenaars (grapje, knipoog!): we zijn inmiddels aanbeland in 1923! Door deze ontmoeting werd Gabrielle beïnvloed door de stijl van de Britse adel (Downton Abbey fans, anyone?). Dankzij deze hertog kreeg ze de inspiratie voor hét Chanelpak! Dit was een tweedelig mantelpak waarvan de vroegste versies van jersey (daar is ‘ie weer!) werden gemaakt. Ze voerde ‘m echter nogmaals uit in tweed (of bouclé). De voering had een contrasterende kleur en de goudkleurige knopen waren voorzien van het bekende Chanel-logo. Doordat de armsgaten vrij hoog waren, gaf dat veel bewegingsvrijheid. Freedoooom!
Drie jaar later, in 1926, lanceerde ze de petite robe noir. Het eenvoudige, maar perfect zittende zwarte jurkje wat de ultieme must-have is voor iedere garderobe! In dit artikel kun je alles over dit item lezen (so far is dit het best gelezen artikel van m’n blog! I see you!)
Chanel, Je t’aime
In deze jaren (en die erna!) heeft Coco Chanel relaties met verschillende invloedrijke mannen. De hertog van Westminster was daar één van. Ook was ze de vriendin en muze van Picasso, Diaghilev, Stravinsky en Cocteau!
In 1939 sloot ze haar huis en vertrekt naar Zwitserland, waar zij een affaire kreeg met een Duitse officier; Frankrijk is op dat moment in oorlog met Duitsland… Dit namen de Fransen, Chanels landgenoten, haar niet in dank af. Ze werd in hechtenis genomen wegens collaboratie en leefde vervolgens jarenlang in ballingschap…
… Maar… Ze kwam terug! In 1954 keerde Chanel terug naar Parijs en heropende ze haar huis. De reacties op haar eerste collectie waren flauwtjes, maar een jaar later werd the Chanel look in de Verenigde Staten een groot succes! When you make it there, you can make it anywhere. Dit gaf Chanel de kans om haar beroemde functionele stijl te ontwikkelen.
Andere innovaties
Chanel introduceerde verder gehaakt kant, leren ceintuurs, het gematelasseerde schoudertasje aan een ketting, pantalons en ook de bekende opvallende fashionable jewels van glas en nepgoud. En neppe parelkettingen natuurlijk! En dan een heleboel bij elkaar graag! Een briljant idee van Chanel waren ook de tweekleurige schoenen: wit met een zwarte neus. Die waren dus zowel met witte als bij zwarte kleding te combineren (overdag en ‘s avonds)! Daarbij was de zwarte neus veel minder kwetsbaar dan een witte en lieten ze de voeten kleiner lijken. Stunning!!
Ten slotte was het Coco Chanel die – na vele eeuwen waarin bleekheid als voornaam gold – een zongebruinde huid in de mode bracht. De tijd was er (eindelijk) rijp voor. Bleekheid was geen teken van status meer in tijden waarin een bleke huid normaal was als er de hele dag in de fabriek moet worden gewerkt. Mais non, madames et messieurs! Een zongebruind huidje verwees sinds dat moment naar luxe vakanties in verre oorden.
Au revoir, Coco
Op 10 januari 1971 stierf Coco Chanel op 87-jarige leeftijd in het Ritz in Parijs. Ze leefde inmiddels al zo’n dertig jaar in dit hotel. Haar begrafenis vond plaats in de Eglise de la Madeleine en haar graf is te vinden in de Bois-de-Vaux begraafplaats in Lausanne, Zwitserland.
Na haar overlijden verkeerde het modehuis Chanel ruim 12 jaar in crisis: ze focusten voornamelijk op het produceren van parfums en accessoires. De couture-lijn kopieerde voornamelijk de voorgaande ontwerpen van Chanel met teeny-tiny variaties… Vernieuwend? Non, horrible!
Maar toen was daar Alain Wertheimer… De eigenaar van het modehuis. En deze man deed een briljante zet: hij nam Karl Lagerfeld aan als creative director (hoewel ik niet weet of dat toen ook zo heette. Lagerfeld, die voor zowel Fendi als Chloe had gewerkt, stapte het hoofdkantoor binnen en redde Chanel als modehuis. En mocht je nieuwsgierig zijn: jazeker, er komt ook absoluut een Karl Lagerfeld-artikel aan!
Bronnen
Cope, E. (2021). Coco Chanel: How the fashion designer’s legacy lives on 50 years after her death. The Independent.
Yip, P. (2018). The Lives of 50 Fashion Legends (1ste editie). Fashionary International Limited.
